Ziekte en beperking
Een chronische ziekte of lichamelijke beperking kan iemands seksualiteit sterk beïnvloeden. De ziekte kan directe en indirecte lichamelijke effecten hebben, maar ook psychische.
Invloed van chronische ziekten of een beperking op seksualiteit
Een chronische ziekte of lichamelijke beperking kan verschillende problemen veroorzaken: erectieproblemen, minder zin in seks, minder reactie op prikkels, minder gevoelige geslachtsdelen, niet of moeilijk tot een orgasme kunnen komen en een minder vochtige vagina .
Sommige ziekten of beperkingen hebben een directe invloed op het lichaam, bijvoorbeeld bij aandoeningen aan het zenuw-, vaat- of hormoonstelsel. Mensen die hier last van hebben, merken dat hun lichaam niet goed reageert op seksuele prikkels. De invloed kan ook indirect zijn: het seksuele leven verandert door de symptomen van de ziekte, bijvoorbeeld door pijn, stijfheid, vermoeidheid, energieverlies, evenwichtsstoornis, incontinentie of verlamming. Medicijnen kunnen het seksueel functioneren beïnvloeden. Psychische effecten, zoals angst, onzekerheid en een veranderend lichaamsbeeld kunnen ook leiden tot seksuele problemen.
Vertel uw cliënt dat zijn of haar ziekte invloed op het seksuele leven kan hebben. Maak dit bespreekbaar, zodat uw cliënt weet dat hij of zij met vragen hierover bij u terecht kan.
Tijdens het gesprek
- Informeer uw cliënt over mogelijke bijwerkingen van medicijnen. Hiermee voorkomt u onnodige frustratie en het vergroot de therapietrouw.
- U kunt gebruik maken van de Gesprekskaart 'Baas over je eigen gezondheid'. Deze kaart is bedoeld voor mensen met een chronische ziekte of beperking en inzetbaar ter voorbereiding op een persoonsgericht consult. De kaart bestaat uit een aantal aandachtsgebieden, waaronder seksualiteit. Op de andere zijde staan enkele vragen die behulpzaam zijn bij het samen met de patiënt in kaart brengen van persoonlijke wensen, doelen en acties.
- Zo nodig kunt u uw cliënt doorverwijzen naar een seksuoloog die zich gespecialiseerd heeft in het begeleiden van mensen met een chronische ziekte of lichamelijke beperking. Kijk hier voor een overzicht per provincie.
Goed om te weten
- Mensen met een ziekte of beperking kunnen niet zomaar elk anticonceptiemiddel gebruiken. Sommige anticonceptie kan gevaarlijk zijn of minder goed werken. Sommige beperkingen maken het moeilijk om bepaalde anticonceptie te gebruiken.
- Van ziektes als astma, borstkanker, COPD. diabetes, dwarslaesie, hart- en vaatziekten, nierziekten, MS en Parkinson weten we dat ze van invloed zijn op seksualiteit. Meer informatie hierover vindt u op Seksualiteit.nl
- Altijd goed om meer te weten over de Fysieke aspecten van ziekte en beperking en de Psychische aspecten van ziekte en beperking
Voor (jong) volwassenen
- Op www.seksualiteit.nl staat per ziekte beschreven welke effecten het op seksualiteit kan hebben. Ook staan er allerlei tips en mogelijke oplossingen.
- Download of bestel de brochure ‘Seksualiteit en een chronische ziekte’
- Bestel de brochures over seksualiteit bij hart- en vaataandoeningen, astma of COPD en diabetes
- Op seksualiteitemb.nl staat informatie voor begeleiders en ouders van mensen met ernstig meervoudige beperkingen (EMB). Maar ook gedragsdeskundigen, therapeuten, managers en bestuurders kunnen de informatie gebruiken.
Voor u als professional
- Hoe begint u een gesprek over seksualiteit? Bekijk de tips!
- Bent u huisarts? Bekijk de voorbeeldfilmpjes Seksualiteit bespreken en Seksualiteit bespreken een patiënt met een niet-westerse achtergrond.
- Werkt u met jongeren? Abonneer u dan op onze nieuwsbrief!