Invloed van medicatie op seksualiteit
Alle geneesmiddelen, en dus ook psychofarmaca, hebben bijwerkingen en sommige ook op het seksueel functioneren of beleven.
Mogelijke bijwerkingen psychofarmaca
- Seksuele problemen als verminderd verlangen, erectieproblemen, vaginale droogheid, orgasmeproblemen en ontevredenheid over het seksleven
- Negatief lichaamsbeeld door fysieke veranderingen als toenemen van gewicht
Medicatie de oorzaak?
Het is soms moeilijk vast te stellen wat nu de echte oorzaak is: de ziekte waarvoor de medicatie wordt gebruikt, het geneesmiddel zelf of de patiënt die op zijn/haar eigen manier op de ziekte en het geneesmiddel reageert. De invloed van het geneesmiddel is het meest waarschijnlijk als:
- de bijwerking vrij snel na de start van de therapie is opgetreden én
- de seksuele stoornis vóór de therapie niet aanwezig was
- het probleem stopt na staken van het geneesmiddel én
- het probleem weer begint na starten van het geneesmiddel
Hoe langer medicatie wordt gebruikt, des te groter zijn de ongewenste effecten voor cliënten. Daardoor neemt de kans op therapieontrouw aanzienlijk toe.
Tabel bijwerkingen van medicatie
De tabel beperkt zich tot seksuele bijwerkingen van geneesmiddel bij de man. Dit heeft te maken met het feit dat er minder onderzoek is gedaan naar seksuele bijwerkingen van geneesmiddelen bij vrouwen. Theoretisch zouden de meeste bijwerkingen evenzeer van toepassing kunnen zijn bij vrouwen in de verschillende fases van hun responscyclus.
Seksuele bijwerkingen van geneesmiddelen bij de man:
Verminderd Verlangen | Erectie- stoornis | Geremde Ejaculatie | |
---|---|---|---|
Antidepressiva | |||
Amitriptyline, imipramine | + | + | |
Fluoxetine, paroxetine, citalopram | + | + | + |
Duloxetine, sertraline, venlafaxine | + | + | |
Clomipramine, fluvoxamine | + | ||
mirtazapine, bupropion en moclobemide hebben relatief minder seksuele bijwerkingen | |||
Antipsychotica | |||
TDioridazine, pimozide, haloperidol, perfenazine | + | + | + |
Clozapine, risperidon, olanzapine | + | + | |
LiTDium | + | + | |
de atypische antipsychotica hebben relatief minder seksuele bijwerkingen | |||
Angstremmers/rustgevende middelen (Benzodiazepines) | |||
Diazepam, oxazepam | + | + | |
Nitrazepam, temazepam | + | + | |
Bron: Peter Leusink |