Casuïstiek – Ouderenzorg

Veelgestelde vragen

• Worden ouderen nog wel eens verliefd?

  Als de partner is overleden, wordt de kans op een nieuwe relatie met het ouder worden steeds kleiner. Voor vrouwen geldt dit nog meer dan voor mannen. Toch worden sommige ouderen opnieuw verliefd en gaan ze een nieuwe relatie aan. Deze nieuwe relatie wordt soms wel verstoord door rouw en schuldgevoel naar de overleden partner. Een huwelijk is niet meer vanzelfsprekend voor ouderen als ze een nieuwe relatie krijgen. Mannen willen overigens wel het liefst samenwonen. Vrouwen geven er vaker de voorkeur aan om alleen te blijven wonen, zodat ze hun vrijheid behouden. Een kwart van de vrouwen en één op de vijf mannen wil geen relatie meer als de partner is overleden.

• Hoeveel ouderen hebben een partner?

  De meeste ouderen wonen samen met een partner. Mannen wonen vaker samen met een vaste partner dan vrouwen. Dit heeft te maken met het feit dat vrouwen doorgaans trouwen met een man die gemiddeld twee jaar ouder is. Bovendien is bijna tweederde van de 80-plussers vrouw.

  Samenwonend met partner – mannen – vrouwen
  Tussen 75 en 80 jaar – 76% – 50%
  Tussen 80 en 85 jaar – 69% – 33%
  Tussen 85 en 90 jaar – 56% – 17%

• Vinden ouderen seks belangrijk?

  Jazeker, 83% van de mannen en 61% van de vrouwen tussen de 55 en 79 jaar vinden seks belangrijk. Net als in andere leeftijdscategorieën vinden mannen tussen de 55 en 79 jaar seks vaker belangrijker dan vrouwen. Het belang dat mensen aan seks hechten, neemt iets af met het ouder worden, maar neemt na 55 jaar vrijwel niet meer af.

• Wat is belangrijker: lust of intimiteit?

  Intimiteit wordt belangrijker gevonden naarmate we ouder worden. De groep die ‘dicht bij elkaar zijn’ belangrijker vindt dan ‘seksuele opwinding’ neemt met het ouder worden dan ook toe. Dit geldt vooral voor vrouwen: het percentage vrouwen in de leeftijd van 55 tot 79 jaar dat ‘dicht bij elkaar willen zijn’ noemt als reden voor het hebben van seks is hoger dan het percentage vrouwen dat ‘seksuele opwinding’ als reden noemt. Bij de mannen is er nauwelijks verschil in het percentage dat ‘dicht bij elkaar zijn’ belangrijk vindt en het percentage dat ‘seksuele opwinding’ noemt als reden voor het hebben van seks.

• Hebben ouderen vaker seksuele problemen?

  Ja en nee. Bij mannen komen seksuele problemen vooral voor bij 70-jarigen, terwijl seksuele problemen bij vrouwen juist het meest voorkomen bij vrouwen die jonger zijn dan 25 jaar en bij vrouwen tussen de 55 tot 70 jaar. Wat je wel ziet is dat de kans op een seksueel probleem ongeveer twee zo groot is als iemand een chronische ziekte of aandoening heeft en/of hiervoor medicijnen gebruikt. Daarentegen is de kans op een seksueel probleem twee keer zo klein bij een goede psychische gezondheid.

• Hoe seksueel actief zijn ouderen?

  Een flink deel van de ouderen is seksueel actief. Naarmate men ouder wordt, neemt seksuele activiteit wel af. Van de 55-70-jarigen heeft 69% in het afgelopen half jaar seks met een partner gehad. Bij de 70-80-jarigen gaat het om 51%. In Europees onderzoek geeft 54% van de mannen en 21% van de vrouwen tussen de 70 en 80 jaar aan in het afgelopen jaar geslachtsgemeenschap te hebben gehad. Ongeveer een kwart van de 70-plussers zegt dat dit minstens één keer per week gebeurt.

• Waarom zijn ouderen minder seksueel actief?

  De oorzaak voor het stoppen met seks ligt bij heteroseksuele stellen meestal bij de lichamelijke conditie van de man. Het hebben van een partner is overigens een belangrijke voorwaarde om seksueel actief te blijven. Wanneer iemand geen partner meer heeft en geen nieuwe partner kan of wil vinden, is men doorgaans ook niet seksueel actief. Volgens Zweeds onderzoek zijn mensen die nu 70 jaar zijn, wel seksueel actiever dan de generaties voor hen. Blijkbaar speelt de tijd waarin iemand is opgegroeid dus ook een belangrijke rol.
  Los van leeftijd geldt dat mensen die zelf chronisch ziek zijn of van wie de partner dat is, en mensen die hiervoor zelf medicijnen gebruiken of van wie de partner dat doet, minder vaak seks hebben dan mensen met een goede algemene gezondheid.

• Hoe tevreden zijn ouderen over hun seksleven?

  Zowel 55-plussers als 70-plussers zijn tevreden met hun seksleven. Dit geldt voor zowel mannen als vrouwen, met daarbij de opmerking dat vrouwen boven de 55 jaar iets minder tevreden zijn dan jongere vrouwen. Mannen boven de 55 jaar zijn net zo tevreden als jongere mannen. Seksuele activiteit en geestelijke gezondheid zijn voor beide seksen de belangrijkste voorspellende factoren voor seksuele tevredenheid. Als partners zich onzeker voelen over normale verouderingsverschijnselen of als zij er geen informatie over hebben, kunnen zij in een negatieve spiraal terechtkomen. Faalangst, krampachtig vasthouden aan het oude patroon van vrijen of het gevoel te mislukken in bed kan ertoe leiden dat zij seksuele activiteit en lichamelijk contact vermijden.

• Wordt je seksleven beter als je ouder wordt?

  Bij sommige ouderen wel. Ouderen die al minstens 25 jaar bij elkaar zijn, geven soms aan dat hun seksleven in de loop der jaren beter is geworden. Ze hebben meer ervaring, ze zijn wijzer geworden en er is meer intimiteit in de seksuele relatie. Uit Zweeds onderzoek uit 2008 blijkt dat er verschil is te zien tussen generaties. De 70-jarigen uit dat onderzoek staan positiever tegenover seksualiteit en zijn meer tevreden over hun seksleven dan de generatie 70-jarigen voor hen. Mogelijk heeft dit te maken met feit dat de 70-jarigen uit het onderzoek de seksuele revolutie heeft meegemaakt, vertrouwd is met anticonceptie en weet dat seks een bron kan zijn van plezier, ontspanning en intimiteit met de partner.