Blog

We hebben dagelijks te maken met de sociale beperkingen door COVID-19. Ook in de praktijk. Hoe houd je 1,5 m afstand in de praktijkruimte? Of kies je uitsluitend voor online consulten? Ziet een werkdag er nu heel anders uit? En in welke opzichten? Zijn de hulpvragen anders? COVID-19 gerelateerd? Zitten er ook positieve aspecten aan deze situatie?

Stel je eens voor. Je bent begeleider en merkt al een tijdje dat er “iets” aan de hand is met Jonas, je client met een licht verstandelijke beperking (LVB). Hij is overdag vaak moe en reageert geïrriteerd als je aan hem vraagt wat er aan de hand is. Hij trekt zich de laatste tijd ook vaker terug en hij geeft zijn geld ook sneller uit dan normaal.. Er is “iets”. Alleen weet je niet wat. Er is nog iets anders opvallends. Je hoort namelijk iedere avond een onverklaarbaar tikkend geluid uit de slaapkamer van Jonas komen. Op een avond klop je op zijn deur. Jonas laat je binnen en wat je dan ziet…

Het woord ‘huidhonger’ valt vaak in deze coronatijd. Ik hoor het van vrienden en collega’s om me heen en ervaar het zelf wanneer ik mijn naasten niet kan knuffelen. In een artikel in de Volkskrant (17 april jl.) wordt deze huidhonger uitgelegd als een ‘oerbehoefte’ die al bij de geboorte begint. Al van jongs af aan hebben mensen in verschillende mate behoefte aan zachte aanraking. Onze huid bestaat uit zenuwcellen die deze aanraking registeren, waardoor we er naar gaan verlangen. Door aanraking ontspan je en door aanraking vermindert stress en angst.

“Je hoeft geen expert te zijn, je moet gewoon het gesprek beginnen”, zegt Bjørn Ciggaar over hoe te praten met studenten of cliënten over seksualiteit. Hij gaf jarenlang les als docent Maatschappelijke Zorg op het MBO Utrecht, seksualiteit was altijd een onderwerp dat in zijn lessen veel aandacht kreeg. Volgens hem is dit logisch, het past vanzelfsprekend binnen het kwalificatiedossier voor MBO opleidingen. “Een van de kerntaken binnen Maatschappelijke Zorg is het bieden van ondersteuning en zorg. Logischerwijs valt seksualiteit daar ook onder. Het is dus noodzakelijk dit te behandelen in de opleiding.”

“Seks hoort bij het leven, beperking of niet,” aldus kenniscentrum Rutgers. Maar het is niet altijd simpel om als jongere met een beperking uit te vinden wie je bent op seksueel gebied. Welke invloed heeft de handicap op je seksleven? En hoe vind je een partner? Jacqueline Kool sprak met drie jonge mensen over hun ervaringen met seks en intimiteit.

Op een zonovergoten dag ontmoeten we Niels Geul, wijkverpleegkundige in Amsterdam. Hij studeerde HBO-V en in zijn studie was de aandacht voor seksualiteit beperkt. Er was geen vak dat er aandacht aan besteedde, en het thema werd dan ook niet gemist. In de praktijk is hij pas meer te weten gekomen over de manieren waarop mensen in de zorg hun behoeften aan of zorg over seksualiteit uitten. Dat gezegd hebbende, is het geen onderwerp dat in zijn werk vaak aan de oppervlakte komt, en in zijn werkveld is dit volgens hem wel te verklaren. Hij vertelt dat er twee primaire groepen zijn die zorg vragen in de wijkverpleging: mensen die kortdurend zorg behoeven en mensen met een chronische zorgvraag.

Wordt het thema seksualiteit en intimiteit voldoende besproken in het verpleeghuis is Gouda? We spreken hierover met Hanneke Koster, ouderenpsycholoog Zorgpartners Midden-Holland. Op weg naar haar werkkamer passeren we verschillende woonkamers waar mensen lezen of een middagdutje doen. Ze vertelt dat in sommige gangen en kamers overdag het licht een paar uur uit gaat zodat mensen met dementie hier gemakkelijker tot rust komen. Deze hoeken worden zo ingericht dat mensen niet overprikkeld raken. Dit is een voorbeeld van de zorg op maat waar ze zich in het verpleeghuis voor inzet.

Inge Smit werkt al meer dan 10 jaar als trainer voor Rutgers en geeft onder andere de trainingen Girls' Talk+ en Make a Move+ aan professionals, maar ook biedt ze deze trainingen zelf aan meiden en jongens in het praktijkonderwijs en met een lichte verstandelijke beperking. Deze jongeren zijn extra kwetsbaar in relaties en seksualiteit. Ze ondersteunt deze jongeren bij een gezonde seksuele ontwikkeling.

2 november vierden we bij Rutgers ons 50-jarig bestaan! Een feest met een koninklijk randje. Een van die genodigden was namelijk een wel heel bijzondere: niemand minder dan Koning Willem-Alexander was toeschouwer. Yuri werkzaam bij Rutgers en daarnaast ook seksuoloog geeft in deze blog een persoonlijke terugblik op 50 jaar Rutgers. Over schoolagenda’s, vrijkaartjes en contactadvertenties.

Stappen mannen minder snel naar een vrouwelijke seksuoloog? En zijn er te weinig mannelijke seksuologen? We vroegen het Ceryl Janssen, seksuoloog NVVS in Amsterdam.